Zasadniczym celem sakramentu namaszczenia chorych jest udzielenie specjalnej łaski chrześcijaninowi, który doświadcza różnego rodzaju trudności związanych ze stanem ciężkiej choroby lub starości.
Katechizm Kościoła Katolickiego podkreśla konieczność zaistnienia „ciężkiej choroby” lub „starości”. Nie powinno się nadużywać tego sakramentu, tzn. nie należy udzielać go ludziom młodym, których stan zdrowia pogorszył się chwilowo i nieznacznie. Należy udzielać tego sakramentu osobom młodym czy w średnim wieku tylko wtedy, gdy ich stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu oraz osobom starszym. W przypadku osób w podeszłym wieku aktualny stan zdrowia nie musi mieć bezpośredniego wpływu na udzielenie sakramentu namaszczenia chorych.
Ludzie, których dotknęła ciężka choroba lub dożyli starości, powinni przyjąć namaszczenie chorych. Człowiek niebezpiecznie chory potrzebuje szczególnej laski Bożej, aby pod wpływem lęku nie upadł na duchu i podlegając pokusom nie zachwiał się w wierze. Dlatego Chrystus w sakramencie namaszczenia daje swoim wiernym, dotkniętym chorobą, potężną moc i obronę.
Katechizm Kościoła Katolickiego wymienia określone korzyści, jakich doznaje człowiek przyjmujący ten sakrament:
- podstawową łaską, jaką niesie, jest łaska umocnienia, pokoju i odwagi, by przezwyciężyć trudności związane ze stanem ciężkiej choroby lub niedołęstwem starości; łaska ta jest darem Ducha Świętego, który odnawia ufność i wiarę w Boga, umacnia przeciw pokusom złego ducha, przeciw pokusie zniechęcenia i trwogi przed śmiercią; jest ona wsparciem, które ma prowadzić chorego do uzdrowienia duszy oraz, jeśli jest taka wola Boża, również i ciała; ponadto, jeśli nie mógł on wcześniej skorzystać z sakramentu pokuty, otrzymuje łaskę przebaczenia grzechów,
- dzięki łasce tego sakramentu chory otrzymuje siłę i dar głębszego zjednoczenia z męką Chrystusa; jest on jakby konsekrowany, by przynosić owoc przez upodobnienie do odkupieńczej śmierci naszego Zbawiciela; cierpienie będące następstwem grzechu pierworodnego otrzymuje nowe znaczenie - staje się uczestnictwem w zbawczym dziele Chrystusa.
- przyjmujący ten sakrament łączą się dobrowolnie z męką i śmiercią Jezusa, przysparzając dobra Ludowi Bożemu -jest to łaska eklezjalna; celebrując ten sakrament, Kościół we wspólnocie świętych wstawia się w intencji chorego, a chory ze swej strony przyczynia się do uświęcenia Kościoła i do dobra wszystkich ludzi, dla których Kościół cierpi i ofiaruje się przez Chrystusa Bogu Ojcu.
- skoro namaszczenia chorych udziela się tym, którzy cierpią z powodu ciężkiej choroby i niedołęstwa związanego z podeszłym wiekiem, tym bardziej jest on przeznaczony dla osób zbliżających się do kresu życia, nazwano go nawet „sakramentem odchodzących"; poprzez namaszczenie chorych dopełnia się rozpoczęte przez chrzest dzieło naszego upodobnienia do misterium Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa.
Na podstawie powyższych treści łatwo uświadomić sobie wielkie znaczenie, jakie namaszczenie chorych ma zarówno dla ciężko chorego, jak i osoby starszej. Sakrament ten nie działa jednak automatycznie, niezależnie od dyspozycji osoby go przyjmującej. Niezbędna jest wiara w Boga i w jego działanie w Kościele poprzez sakramenty święte.